თუ ამ ბლოგს კითხულობთ, ესე იგი, ერთხელ მაინც დაგჭირვებიათ საცალო ვაჭრობის – ერთი კონკრეტული მაღაზიის თუ ქსელის – შედეგებზე დაკვირვება. ამ ბლოგში საქმეს გაგიმარტივებთ და რამდენიმე ისეთ კოეფიციენტს გაგაცნობთ, რომელიც კიდევ უფრო ნათელ სურათს შეგიქმნით თქვენს ბიზნესზე. აქვე, იმაზეც ვისაუბრეთ, რა ჭრილებში შეიძლება გაანალიზდეს თქვენს ხელთ არსებული მონაცემები, რომ კიდევ უფრო ინფორმირებული გადაწყვეტილებები მივიღოთ.
შედეგებზე გაყიდვები მეტყველებს და პირველი, რასაც გულმოდგინედ ვაკვირდებით, რა თქმა უნდა, გაყიდვის მაჩვენებელია – დღიური, თვიური, კვარტალური თუ წლიური. მოგებაც საინტერესოა, რაღა თქმა უნდა, მაგრამ ამ ბლოგში მათზე არ შევჩერდებით. გთავაზობთ, გაყიდვებზე დაკვირვებისას თქვენს არსენალს შემდეგი მაჩვენებლებიც შემატოთ:
გაყიდვის საშუალო მაჩვენებელი ერთ კვადრატულ მეტრზე
ამ მაჩვენებლით შეიტყობთ, თქვენი მაღაზიის თითოეულ კვადრატულ მეტრზე გაყიდვის რა მოცულობა მოდის. გაითვალისწინეთ, რომ ზოგიერთი ანალიტიკოსი ამჯობინებს, მაღაზიის ფართში არ შეიყვანოს ის ნაწილი, სადაც უშუალოდ გაყიდვა არ ხდება, მაგალითად, საწყობი, გასახდელი ოთახები და ასე შემდეგ.
ეს კოეფიციენტი გიჩვენებთ, რამდენად ეფექტურად იყენებთ მაღაზიის ფართს – საცალო ვაჭრობაში ერთ-ერთ მთავარ აქტივს. ამ კოეფიციენტის ცვლილების ტრენდი გაჩვენებთ, ინარჩუნებთ თუ არა პროდუქტიულობას გარკვეული პერიოდის მანძილზე. ამ კოეფიციენტით შეგიძლიათ, ერთმანეთს შეადაროთ თქვენი ქსელის სხვადასხვა მაღაზიები და აღმოაჩინოთ, რა განაპირობებს სხვაობას კოეფიციენტებში. ისიც უნდა გაითვალისწინოთ, რომ კოეფიციენტზე სხვადასხვა ფაქტორი მოქმედებს, მაღაზიის მდებარეობა და მაღაზიის ასორტიმენტი კი განსაკუთრებით. ბევრ ქვეყანაში საცალო სექტორში მოქმედი კომპანიები ამ მაჩვენებლებს ასაჯაროებენ და ინდუსტრიის საშუალო მაჩვენებელი დგება. ეს მაჩვენებელი სასარგებლო ორიენტირია კომპანიებისთვის.
გაყიდვების საშუალო მაჩვენებელი ერთ თანამშრომელზე
შემდეგი სასარგებლო კოეფიციენტია გაყიდვების მოცულობის და თანამშრომლების რაოდენობის ფარდობა. ეს გვიჩვენებს, ერთ თანამშრომელზე რა მოცულობის გაყიდვა მოდის. ეს მაჩვენებელი საცალო ვაჭრობაში მოქმედ კომპანიებს ეხმარება, დაინახონ, რამდენად ეფექტურად იყენებენ სამუშაო ძალას და ამის მიხედვით დაგეგმონ როგორც საკადრო, ისე გაყიდვების სტრატეგია.
გაყიდვების განაწილება საათების და კვირის დღეების მიხედვით
იმაზე დაკვირვება, თუ როგორ ნაწილდება გაყიდვები საათობრივად და კვირის დღეების მიხედვით, მდიდარ ინფორმაციას გვაწვდის. ამგვარი ანალიზით, ჩვენ შეგვიძლია, დავინახოთ, რომელ საათებშია ჩვენი მაღაზია ყველაზე დატვირთული და ამის მიხედვით მივიღოთ გადაწყვეტილება თანამშრომლების განრიგსა თუ რაოდენობაზე. მეტიც, ჩვენ ისიც შეგვიძლია, დავინახოთ, რომელ საათებში ან კვირის რომელ დღეს არის მეტი მოთხოვნა ამა თუ იმ პროდუქტზე ან პროდუქტთა კატეგორიაზე და ამ ინფორმაციაზე დაყრდნობით დავგეგმოთ მარკეტინგული კამპანია თუ საოპერაციო საქმიანობა.
მომხმარებლის კალათის ანალიზი
ყველა რითეილერს აინტერესებს, რა პროდუქტებზე დადოს ფსონი – რომელი პროდუქტები განაპირობებს სხვა პროდუქტების გაყიდვას, რა პროდუქტები ხვდება ყველაზე ხშირად ერთად მომხმარებლის კალათაში. დღეს მონაცემების და მათი გაანალიზების მეთოდების მეშვეობით ამგვარი ანალიზის ჩატარება კიდევ უფრო მარტივია. ის ფართოდ გამოიყენება დიდ რითეილერებში. მომხმარებლის კალათის შესწავლა ჯვარედინ გაყიდვებში, აქციების დაგეგმვაში, კლიენტისთვის სწორი შეთავაზების გაკეთებაში დაგეხმარებათ. ის პროდუქტების თაროებზე, სექციებში სწორად განსალაგებლადაც ხშირად გამოიყენება.
საშუალო ტრანზაქციის მოცულობა და ტრანზაქციაში პროდუქტების საშუალო რაოდენობა ძალიან გავრცელებული მაჩვენებლებია საცალო ვაჭრობაში. ჩვენ გთავაზობთ, ტრანზაქციებს უფრო ჩაუღრმავდეთ და ნახოთ, როგორ ნაწილდება ტრანზაქციები მოცულობის და ტრანზაქციაში პროდუქტის რაოდენობის მიხედვით. ამგვარი ბიზნეს ანალიტიკა გაძლევთ საშუალებას, მაგალითად, გაიგოთ, რომ თქვენი გაყიდვების 40% მოდის 0-50 ლარამდე ტრანზაქციებზე, 15% – 50-დან 100 ლარამდე ტრანზაქციებზე და ასე შემდეგ. ასევე, შეიტყობთ, რომ ტრანზაქციების 60%-ში საშუალოდ 2 პროდუქტი შედის. ასეთი ანალიზი დაგეხმარებათ, დაგეგმოთ ტრანზაქციის მოცულობის თუ ტრანზაქციაში პროდუქტების რაოდენობის გაზრდისთვის საჭირო მარკეტინგული ნაბიჯები.
მარაგების პრედიქტული ანალიზით Bi სისტემაში შეგიძლიათ ხედავდეთ დღეების რაოდენობას, რომელიც დარჩენილია პროდუქტის მარაგის ამოწურვამდე; შესაბამისად, წინასწარ გაითვალისწინებთ პერიოდს და დროულად დაგეგმავთ მარაგების შევსებას. ხოლო ზარალის პრედიქტული ანალიზის დახმარებით თქვენ შეძლებთ გაიგოთ დღეების ჭრილში რა რაოდენობის შესაძლო შემოსავალი დაკარგეთ, კონკრეტული პროდუქტის არ ქონის გამო. აღნიშნული კომპონენტი პირდაპირ ისახება თქვენი კომპანიის მომგებიანობაზე. პრედიქტული ანალიზი საშუალებას მოგცემთ, სწორად დაგეგმოთ მარაგები, მაღაზიების ჭრილში, პროდუქტის ჭრილში და დროული რეაგირების საშუალებით გაზარდოთ შემოსავლები.
კონვერსიის კოეფიციენტი
კონვერსიის კოეფიციენტი გვაჩვენებს, მაღაზიაში ან ინტერნეტ მაღაზიაში შემოსული ადამიანების რა ნაწილმა შეიძინა რამე პროდუქტი. საკმაოდ ძლიერი მაჩვენებელია, თუ გვინდა, გავიგოთ, მომხმარებლის რა ნაწილის მოთხოვნას პასუხობს ჩვენი მაღაზია და აღმოვაჩინოთ მიზეზები, რატომ ტოვებს მომხმარებელი მაღაზიას შენაძენის გარეშე.
ინტერნეტ მაღაზიაში ამ მაჩვენებლის დათვლა საკმაოდ მარტივია, თითქმის ყველა საიტს აქვს ვიზიტორების დათვლის ფუნქცია Google analytics-ის ან მსგავსი ინსტრუმენტის გამოყენებით. რაც შეეხება ფიზიკურ მაღაზიებს, აქ აუცილებელი ხდება ვიზიტორების მთვლელის დაყენება. ეს მოწყობილობები მრავლად არის ბაზარზე, ბლუთუზკავშირიანი კარზე დასაყენებელი თუ ჭკვიანი კამერები, სხვადასხვა შესაძლებლობით და ღირებულებით.
უფრო მეტი ინფორმაციის მისაღებად შეგიძლიათ ნახოთ ჩვენი Power BI-ს დემო მაგალითი რითეილ სექტორისთვის.